In 2050 moeten alle woningen en gebouwen in Nederland van het aardgas af. Of, met andere woorden, woningen en gebouwen mogen niet meer met fossiele brandstoffen worden verwarmd. Dit is een uitvloeisel van het klimaatakkoord van Parijs.
Het jaar 2050 lijkt misschien nog ver weg, maar we hebben er Nederland nauwelijks ervaring mee om huis voor huis, straat voor straat en wijk voor wijk woningen aardgasvrij te maken. Wat betekent dit allemaal, waar lopen we tegenaan en wat zijn belemmeringen en obstakels?
Ook gemeente Zwolle wil hierin graag ervaring opdoen. Samen met de provincie Overijssel, netbeheerder Enexis, woningbouwcorporatie deltaWonen, VNO-NCW, de wijkvereniging en voetbalvereniging in de wijk Berkum is in 2018 het project Berkum Energieneutraal gestart. Berkum is een wijk met 4000 inwoners, 2000 woningen (waarvan 1500 particulier eigendom en 500 huurwoningen) en 50 bedrijven. Oftewel: een mooie mix tussen koop- en huurwoningen en bedrijven.
Ik ben in mei 2018 gevraagd projectleider te worden van dit meer-partijen initiatief. In het eerste jaar hebben we gewerkt aan bekendheid van het project door onder andere een aantal bewonersavonden, klankbordgroep bijeenkomsten en keukentafel gesprekken te organiseren. Aan de andere kant is met professionals en vrijwilligers hard gewerkt aan het wijkuitvoeringsplan dat in 2019 is opgeleverd. Hierin wordt beschreven hoe deze wijk energieneutraal kan worden langs 3 sporen: het verduurzamen van woningen, het collectief opwekken van energie en de keuze van het wijkenergiesysteem.
Ook de aansturing van de communicatie rondom het project is een onderdeel van de opdracht. Aanwezigheid in de wijk en in gesprek mét bewoners is een duidelijk speerpunt. Op het moment dat de geplande bewonersavond niet door kon gaan door de lockdown heeft TiMove direct geschakeld en is de eerste Berkum Energie Live show opgezet. Een talkshow onder professionele begeleiding met diverse gasten aan tafel én heel veel interactie met de ruim 130 (live) kijkers via de chat.
Straatpraat en binnenkijken bij
Als onderdeel van de communicatie gaat ook kidsreporter Anne regelmatig de straat op om de inwoners van Berkum aan de tand te voelen. Nemen we een kijkje achter de voordeur bij Berkumers die al dan niet al vele aanpassingen aan hun huis hebben gedaan. En gaan we in gesprek met diverse Berkumers over de vraag: “Hoe hoog heb jij de kachel?”
In 2020 is de eerste fase voor het verduurzamen woningen gestart. 92 woningeigenaren hebben deelgenomen aan dit project. Vanwege corona moest er steeds geschakeld worden en zo werden veel van in informatieavonden online. In 2021 is de tweede fase gestart en nu doen weer 65 woning eigenaren mee aan het project en is huis-aan-huis een energie bespaarpakket bezorgd.
In 2020 is Berkum aangewezen als proftuin voor het landelijke programma aardgasvrije wijken. Hiermee is een subsidie van € 4 miljoen binnengehaald. Dat maakt dat Berkum goed de volgende fase in kan gaan om uiteindelijk aardgasvrij ready te zijn in 2028.
De wijk kan zelf stap voor stap verder werken aan de drie sporen op weg naar een energieneutrale status.
In juli 2021 ben ik als professioneel projectleider gestopt en als vrijwilliger ben ik nog wel betrokken bij de energietransitie in mijn eigen wijk.